Με τις αλλαγές τις οποίες επέφερε ο Ν. 4509/2017 (ΦΕΚ 201 Α/22-12-2017), το συναινετικό διαζύγιο δύναται πλέον να ορίζεται με συμβολαιογραφικό έγγραφο και να μην απαγγέλλεται από το δικαστήριο με αμετάκλητη δικαστική απόφαση.

    Συγκεκριμένα, με τις διατάξεις του αρ. 22 του ν. 4509/2017, (οι οποίες αντικατέστησαν τις σχετικές διατάξεις με το συναινετικό διαζύγιο των αρ. 1438 και 1441 του Αστικού Κώδικα), οι σύζυγοι μπορούν με έγγραφη συμφωνία να λύσουν τον γάμο τους. Η συμφωνία αυτή συνάπτεται μεταξύ των συζύγων, με την παρουσία πληρεξούσιου δικηγόρου για καθέναν από αυτούς. Επιπρόσθετα, αν υπάρχουν ανήλικα τέκνα, για να λυθεί ο γάμος πρέπει να ρυθμίζεται η επιμέλειά τους, η επικοινωνία με αυτά και η διατροφή τους. Ο συμβολαιογράφος συντάσσει πράξη με την οποία βεβαιώνει τη λύση του γάμου, επικυρώνει τις συμφωνίες των συζύγων και τις ενσωματώνει σε αυτή. Τέλος, η λύση του γάμου επέρχεται με την κατάθεση αντιγράφου της συμβολαιογραφικής πράξης στο ληξιαρχείο όπου έχει καταχωρισθεί η σύσταση του γάμου.

    Παρακάτω, για σκοπούς πληρέστερης ενημέρωσης, κρίνεται σκόπιμο να παρατεθούν περιληπτικά, ορισμένα κύρια σημεία:

   1) Ανήλικα τέκνα.

      Ουσιαστική προϋπόθεση του συναινετικού διαζυγίου, εφόσον υπάρχουν ανήλικα τέκνα, είναι η συμφωνία ρύθμισης της επιμέλειά τους, της επικοινωνίας με αυτά καθώς και της διατροφή τους. Αυτή, μπορεί να περιέχεται στη συμφωνία των συζύγων ή σε “…άλλη έγγραφη συμφωνία μεταξύ των συζύγων, που υπογράφεται όπως ορίζεται στην παράγραφο 1 και ισχύει για δύο (2) έτη τουλάχιστον” (παρ. 2 αρ. 1441 ΑΚ).

   2) Υποχρέωση εκπροσώπησης από δικηγόρο.

    Κατά το συναινετικό διαζύγιο με συμβολαιογραφική πράξη, είναι υποχρεωτική η εκπροσώπηση των μερών (συζύγων) από τους δικηγόρους τους.

 3) ΜΗ αναγραφή όρων, αιρέσεων, ή τυχόν προθεσμιών ως προϋποθέσεων στην συμφωνία.

      Η συμφωνία των συζύγων ΔΕΝ θα πρέπει να περιλαμβάνει όρους, αιρέσεις ή προθεσμίες, δεδομένου ότι η ενσωμάτωση αυτών στο κείμενο της συμφωνίας, θεωρείται ότι αίρουν αυτήν.

 4) Επικύρωση υπογραφής συζύγων από τη Γραμματεία του Ειρηνοδικείου.

       Η έγγραφη συμφωνία των συζύγων για τη λύση του γάμου “… συνάπτεται μεταξύ των συζύγων με την παρουσία πληρεξούσιου δικηγόρου για καθέναν από αυτούς και υπογράφεται από τους ίδιους και από τους πληρεξούσιους δικηγόρους τους ή μόνον από τους τελευταίους, εφόσον είναι εφοδιασμένοι με ειδικό πληρεξούσιο. Η πληρεξουσιότητα πρέπει να έχει δοθεί μέσα στον τελευταίο μήνα πριν από την υπογραφή της συμφωνίας.” (παρ. 1 αρ. 1441 ΑΚ). Σημειώνεται ότι, το γνήσιο της υπογραφής, ΜΟΝΟΝ των συζύγων και όχι των δικηγόρων, επικυρώνεται από τη Γραμματεία του Ειρηνοδικείου της έδρας του συμβολαιογράφου που θα καταρτίσει την συμβολαιογραφική πράξη.

     Επίσης, θα πρέπει να έχει παρέλθει τουλάχιστον δεκαήμερο από την επομένη της ημερομηνίας θεώρησης του γνησίου της υπογραφής για την κατάρτιση της συμβολαιογραφικής πράξης.

   5) Ικανότητα λύσης γάμου ανηλίκων – τελούντων σε επικουρική δικαστική συμπαράσταση.

       Σύμφωνα με το αρ. 594 ΚΠολΠ : “Οι ανήλικοι που συνάπτουν γάμο και τα πρόσωπα που βρίσκονται σε επικουρική δικαστική συμπαράσταση μπορούν να ασκούν μόνοι τους τις κατά το άρθρο 592 αγωγές και να εμφανίζονται στο δικαστήριο, όταν αυτές εκδικάζονται, χωρίς τη συγκατάθεση οποιουδήποτε άλλου προσώπου.”.

   6)  H πνευματική λύση θρησκευτικού γάμου είναι υποχρεωτική.

      Σύμφωνα με την παρ. 4 του άρθρου 22 ν. 4509/2017, αυτή παραγγέλλεται από τον αρμόδιο Εισαγγελέα Πρωτοδικών (προς τη Μητρόπολη), ύστερα από αίτηση του έχοντος έννομο συμφέρον η οποία συνοδεύεται από αντίγραφο της συμβολαιογραφικής πράξης. Η αίτηση με την παραγγελία συνυποβάλλονται στην Ιερά Μητρόπολη στην οποία ανήκει ο ιερός ναός όπου τελέστηκε ο γάμος. Σημειώνεται ότι η πνευματική λύση αναφέρεται μόνον στο προαναφερθέν άρθρο και δεν έχει ενσωματωθεί στο αντίστοιχο (αρ. 1441) του Αστικό Κώδικα.

     Τέλος, για σκοπούς πληρότητας, κρίνεται σκόπιμο να αναφερθεί ότι, στην περίπτωση κατά την οποία ο γάμος δεν μπορεί να συνεχιστεί, η δε λύση του με συναίνεση είναι ανέφικτη, το διαζύγιο με αντιδικία για τη λύση γάμου, είναι πιθανώς η λύση.

Υ.Γ. Το άρθρο έχει σκοπό να δώσει μία γενική περιγραφή του θέματος, ώστε να καταστήσει την αρχική πληροφορία χρήσιμη ως σημείο προσοχής και όχι να αντικαταστήσει τον δικηγόρο. Οι παράγοντες σε κάθε επιμέρους υπόθεση πιθανόν να διαφοροποιούν ριζικά τον τρόπο ενέργειας.