Κατά τη λύση εταιρείας (ΟΕ, ΕΕ, ΙΚΕ), τα βασικά βήματα ενδεχομένως να παρουσιάζονται σύνθετα, δύσκολα και η διαδικασία δαιδαλώδης. Η σημαντικότερη όμως παράμετρος που καθιστά τη διαδικασία λύσης μιας εταιρείας κουραστική και στενάχωρη, είναι ότι ενώ κατά την σύσταση της εταιρείας όλη η ομάδα εργάζεται με  το «όραμα» της δημιουργίας, κατά τη λύση αυτής υπάρχει δυσαρέσκεια, προστριβές και απογοήτευση. Συχνά λοιπόν, τα βήματα της λύσης μένουν μετέωρα. Όμως, η εταιρεία επί της ουσίας δεν έχει λυθεί και δημιουργεί χρέη, προς τη φορολογική διοίκηση, ταμεία και άλλους φορείς.

   Παρακάτω, θα εξετάσουμε τους λόγους λύσης εταιρείας σύμφωνα με τη νομοθεσία, καθώς και τις απαιτούμενες διαδικασίες.

    Α. Λόγοι λύσης εταιρείας σύμφωνα με τη νομοθεσία.

   Οι λόγοι και συναφή θέματα λύσης εταιρείας, προβλέπονται τόσο στον Αστικό Κώδικα (άρθρα 764 έως 780), όσο και στον ν.4072/2012. Δεδομένου όμως ότι, οι λόγοι και οι διαδικασίες έχουν ορισμένες αποκλείσεις ανάλογα με τη μορφή της εταιρείας, θα εξεταστούν ως παράδειγμα η Ομόρρυθμη (Ο.Ε.), Ετερόρρυθμη (Ε.Ε.) και η Ιδιωτική Κεφαλαιουχική  Εταιρεία (Ι.Κ.Ε.)

           1)   Ο.Ε.: Σύμφωνα με το αρ. 259 του ν.4072/2012:

            “1. Η ομόρρυθμη εταιρεία λύνεται: α) με την πάροδο του χρόνου διαρκείας της, β) με απόφαση των εταίρων, γ) με την κήρυξή της σε πτώχευση και δ) με δικαστική απόφαση ύστερα από αίτηση εταίρου, εφόσον υπάρχει σπουδαίος λόγος. Στην εταιρική σύμβαση μπορεί να προβλέπονται και άλλοι λόγοι λύσης της εταιρείας.
              2. Η αίτηση εκδικάζεται από το μονομελές πρωτοδικείο της έδρας της εταιρείας κατά την διαδικασία της εκούσιας δικαιοδοσίας”

          2)    Ε.Ε.: Σύμφωνα με το αρ. 281 του ν.4072/2012:

               “1. Σε περίπτωση εξόδου, αποκλεισμού ή θανάτου του μοναδικού ομόρρυθμου εταίρου, η ετερόρρυθμη εταιρεία λύνεται, εκτός αν με τροποποίηση της εταιρικής σύμβασης, που πρέπει να καταχωρισθεί μέσα σε τέσσερις (4) μήνες στο Γ.Ε.ΜΗ., ένας από τους ετερόρρυθμους εταίρους καταστεί ομόρρυθμος εταίρος ή αν εισέλθει στην εταιρεία νέος εταίρος ως ομόρρυθμος. Κατά τα λοιπά εφαρμόζεται το άρθρο 259. 
           2.  Αν μετά τη λύση της ετερόρρυθμης εταιρείας ακολουθήσει εκκαθάριση, καθήκοντα εκκαθαριστή ασκεί και ο ετερόρρυθμος εταίρος, εκτός αν προβλέπεται διαφορετικά στην εταιρική σύμβαση.”

          3)   Ι.Κ.Ε.: Τέλος, σύμφωνα με το αρ. 103 του ν.4072/2012:

              “1. Η ιδιωτική κεφαλαιουχική εταιρεία λύεται: (α) οποτεδήποτε με απόφαση των εταίρων, (β) όταν παρέλθει ο ορισμένος χρόνος διάρκειας, εκτός αν ο χρόνος αυτός παραταθεί πριν λήξει με απόφαση των εταίρων, (γ) αν κηρυχθεί η εταιρεία σε πτώχευση, και (δ) σε άλλες περιπτώσεις που προβλέπει ο παρών νόμος ή το καταστατικό.
                     2. Η λύση της εταιρείας, αν δεν οφείλεται στην πάροδο του χρόνου διάρκειας, καταχωρίζεται στο Γ.Ε.ΜΗ. με μέριμνα του εκκαθαριστή.”

Κοινή συνιστώσα των παραπάνω άρθρων του ν.4072/2012, αναφορικά με τους λόγους λύσης εταιρείας Ο.Ε., Ε.Ε, και ΙΚΕ είναι:

– με την πάροδο του χρόνου διαρκείας της
– με απόφαση των εταίρων
– με την κήρυξή της σε πτώχευση
– σε άλλες περιπτώσεις που προβλέπει ο παρών νόμος ή το καταστατικό / εταιρική σύμβαση.

ενώ για Ο.Ε.-Ε.Ε. προβλέπετε επιπρόσθετα η περίπτωση “με δικαστική απόφαση ύστερα από αίτηση εταίρου, εφόσον υπάρχει σπουδαίος λόγος.”

Β. Απαιτούμενες διαδικασίες λύσης εταιρείας (ΟΕ,ΕΕ,ΙΚΕ).

Οι απαιτούμενες διαδικασίες, αφορούν στην:

          1)   Δημοσιότητα της λύσης με τη διαγραφή της εταιρείας από το ΓΕΜΗ και τη θέση αυτής σε εκκαθάριση (πλην περιπτώσεων που δεν προβλέπεται εκκαθάριση, όπως πτώχευση) και,

             2)   Ενημέρωση της φορολογικής διοίκησης.

     Ανάλογα με το λόγο λύσης της εταιρείας και τη μορφή αυτής, θα πρέπει να προσκομιστούν στο ΓΕΜΗ και τα απαραίτητα έγγραφα για την αντίστοιχη τεκμηρίωση. Έτσι, στην περίπτωση λύσης με απόφαση των εταίρων, αυτή επέρχεται με την καταχώριση στο ΓΕΜΗ ιδιωτικής πράξης λήξης – συμφωνητικό.  Η πράξη αυτή θα πρέπει πρώτα να έχει θεωρηθεί από τη ΔΟΥ (στην οποία υποβάλλεται αντίγραφο), ενώ σε αυτή θα πρέπει να ορίζεται και ο εκκαθαριστής. Αντίστοιχα, στην λύση με δικαστική απόφαση, καταχωρείται η απόφαση αυτή και στη ΔΟΥ προσκομίζεται η ανακοίνωση καταχώρισης της δικαστικής απόφασης.

Στην όλη διαδικασία, όπως είναι φυσικό,  είναι απαραίτητη η συνδρομή των λογιστών.

Υ.Γ.  Το άρθρο έχει σκοπό να δώσει μία γενική περιγραφή του θέματος, ώστε να καταστήσει την αρχική πληροφορία χρήσιμη ως σημείο προσοχής και όχι να αντικαταστήσει τον δικηγόρο. Οι παράγοντες σε κάθε επιμέρους υπόθεση πιθανόν να διαφοροποιούν ριζικά τον τρόπο ενέργειας.